Op 21 november 1847 brandde op het Michiganmeer de stoomboot Phoenix uit. Aan boord waren veel Nederlandse migrantengezinnen, die de ramp niet overleefden. Die historische gebeurtenis gebruikt de Nederlandse journalist en schrijver Bert Wagendorp, vooral bekend van de roman Ventoux , als startpunt voor een trilogie waarin hij het leven reconstrueert van Abel Sikkink, een (fictieve) man die als negenjarige bij de bootramp zijn gezin verliest. De eerste twintig jaar van Sikkinks leven beschreef Wagendorp in Phoenix , Kalle is het tweede deel van de trilogie, maar zonder moeite ook afzonderlijk te lezen.

Kalle is de voornaam van Sikkinks boezemvriend, een fotograaf. Tussen 1861 en 1865 reizen ze vaak naar de slagvelden van de Amerikaanse Burgeroorlog en ontmoeten historische figuren, van president Lincoln en Ulysses S. Grant, opperbevelhebber van de Noordelijke strijdkrachten, tot de dichter Walt Whitman.

Wagendorps research is overvloedig: elke historische figuur of plaats krijgt een voetnoot, tientallen foto's illustreren het verhaal en soms onderbreekt hij de actie met uitweidingen over een nieuw soort kogel of het revolutionaire Henry-geweer dat dertig kogels per minuut kon afvuren. Jammer is dat hij amper citeert uit de vele artikels van Sikkink, de 'man die de oorlog woorden geeft'. Teksten die hem beroemd maken omdat hij de gruwel zo treffend beschrijft.

Grote Zwartrok

De burgeroorlog verdwijnt in het tweede deel van de roman naar de achtergrond. Sikkink is ondertussen getrouwd. Hij blijft zoeken naar zijn broer Antonie, die de bootramp misschien overleefd heeft. Hij hoort Lincoln de rede in Gettysburg uitspreken en ontmoet de Vlaamse jezuïet Pieter-Jan De Smet, bijnaam Grote Zwartrok, die naar de VS was getrokken om de inheemse bevolking te kerstenen. Die moedigt Sikkink aan om ook te schrijven over de verborgen tweede burgeroorlog waarbij de Native Americans massaal het slachtoffer zijn van de blinde veroveringsdrang van de witten. Een van de laatste scènes is voorspelbaar de dodelijke aanslag op Lincoln in Washington op 14 april 1865. Sikkink en zijn vrouw zijn ooggetuigen.

Wagendorp schrijft filmisch, is een meeslepend verteller en Kalle imponeert door de historische feiten. Meer aandacht had hij mogen schenken aan de psychologische diepgang van zijn personages. Zo vertelt hij dat Sikkinks vrouw bevalt van een dode baby, en daar wordt later amper op teruggekomen. Ook had hij meer kunnen focussen op de morele ambiguïteit waarmee elke oorlogsjournalist geconfronteerd wordt die gruwt van wat hij ziet, maar als een nieuwsjunkie op zoek blijft gaan naar verhalen.

Pluim, 399 blz., € 26,99 (e-boek € 14,99).

Verberg tekst

Een meeslepende roman over landverhuizers, diepe vriendschap en de tragische gebeurtenissen in het Amerika van de tweede helft van de negentiende eeuw. De Amerikaanse Burgeroorlog is losgebarsten en Abel Sikkink en zijn beste vriend Kalle komen aan in Cairo, Illinois. Met hun fotowagen trekken de twee jonge journalisten door het Westen van Amerika om de gruwelijke gebeurtenissen aan het front vast te leggen. Intussen blijft Abel zoeken naar de waarheid achter de ramp van het vergane schip Phoenix waarbij zijn ouders omkwamen, en wordt het lot van zijn vermeende dode broertje Antonie steeds raadselachtiger. Met veel gevoel en oog voor historische details geschreven. Met zwart-witfoto’s, -kaarten en -illustraties. Geschikt voor een brede tot literaire lezersgroep aanspreken.Bert Wagendorp (Groenlo, 1956) schrijft sinds 2001 columns voor de Volkskrant. Zijn debuutroman 'De proloog’ verscheen in 1995. In 2013 brak hij door met ‘Ventoux', verfilmd door regisseur Nicole van Kilsdonk. ‘Kalle’ is deel 2 van de trilogie 'De memoires van Abel Sikkink’, het vervolg op ‘Phoenix’ (2022). Verberg tekst